U Istanbulu postoje 2 međunarodna
aerodroma – Ataturk, koji se nalazi na evropskoj strani i Sabiha Gokčen koji se nalazi na azijskoj
strani, međutim ovo nije priča o aerodromima, ovo je priča o Sabihi Gokčen –
prvoj ženi koja je bila pilotkinja borbenih aviona u istoriji vazduhoplovstva.
Mnogi su me pitali za aerodrom
čije ime često nisu znali da izgovore, a ja verujem da su se i zapitali šta je
to Sabiha Gokcen. Kako u Turskoj sve što je značajno i grandiozno ima veze sa
Ataturkom - tvorcem moderne Turske (i mnogo više od toga), lako bi se mogli
zapitati kako to da se aerodrom ne zove Ataturk 2, vrlo jednostavno – Sabiha Gokčen
je Ataturkova ćerka.
Ali ne, ovo nije još jedna priča
o tatinoj ćerki, jer je Sabiha jedna hrabra žena koja je sama sebi stvorila
put.
Postoje razne teorije o njenom
poreklu ali jedna stvar je činjenica- Sabiha je bila siroče koja je sa 12
godina zatražila da razgovara sa Ataturkom dok je bio u poseti njenoj školi u Bursi,
nakon što je čuo njenu životnu priču Ataturk je odlučio da je usvoji i time je
ona postala jedna od osmoro dece koje je on usvojio.
Nakon što je donet Zakon o prezimenima
čime su uvedena prezimena u Turskoj, Ataturk je dao Sabihi prezime Gokčen (Gökçen)
što zanči „pripada nebu“ (Gök znači nebo). Prezime je došlo pre njene strasti
za letenjem što znači da ga nije dobila zbog zanimanja nego po Gokčen Efeu –turskom
narodnom heroju koji je izgubio život u Turskom ratu za nezavisnost.
Njen prvi susret sa avionima bio
je u maju 1935. godine na aeromitingu na ceremoniji otvaranja škole letenja “Türkkuşu”
(turska ptica), gde se oduševila i, kako kažu, gde joj je Ataturk predložio da
krene u školu. Nakon što je dobila dozvolu za pilote, otišla je na trening u
Rusiju sa još 7 muških studenata. Sledeće godine kreće na Vazduhoplovnu
akademiju kako bi postala prvi ženski vojni pilot u Turskoj.
Prva vojna operacija u kojoj je
učestvovala bila je na području Darsima u unutrašnjosti Turske. Tokom svoje
karijere učestvovala je u mnogim bitkama, dobila razna priznanja, obučila
buduće pilote i na kraju postala članica upravnog odbora Turske vazduhoplovne
asocijacije.
Bila je izabrana kao jedina žena
pilot za plakat "20 najvećih vazduhoplovaca u istoriji" koji je Američko
vazduhoplovstvo objavilo 1996. godine.
Kao što sam rekla, postoje razne
priče o njenom poreklu a jedna od njih je da joj je otac bio Jermen a majka
Bosanka.
Sabiha Gokčen je rođena 21. marta
1913. a preminula 22. marta 2001. godine – dan nakon svog 88 rođendana.
Sabiha Gokčen zaslužila je svoje
ime u istoriji jer je sa samo 23 godine postala borbena pilotkinja, letela je
sa 22 različita tipa letelica, sa preko više od 8000 sati leta od čega 32 u
vojnim opracijama.
